انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Prefaceپیشگفتار0116033FAمحمد کارآموزJournal Article20160712https://www.iwrr.ir/article_16033_36010052d0c24ae57eaab1f92909809f.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Multiobjective Waste Load Allocation Using Multicolony Ant Algorithmتخصیص بهینه بار آلودگی چند هدفه با استفاده از الگوریتم چند جامعهای مورچهها11315794FAحجت حسینزادهدانشجوی دکتری/ عمران آب، دانشگاه علم و صنعت ایرانعباس افشاراستاد /دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت ایرانفرید شریفیدانشجوی دکتری /عمران آب، دانشگاه علم و صنعت ایرانJournal Article20081006In this research, the capability of a multicolony Ant Colony Optimization algorithm is applied to multiobjective waste load allocation problem. In order to derive nondominated solutions, three different models are used. Two of them are biobjective and the remaining one is a three-objective model. In the first model, minimization of cost and DO violation along the stream flow is considered as multi objective optimization problem, while for the second case, minimization of the cost and equity is investigated. For the third optimization problem, minimization of cost along with equity and DO violation are considered. For the all case studies, the Pareto front is derived which enhances the decision maker to choose one which more suitable for him/her according to the priorities. The case study is the Wilmate river in Oregon State of US. The following research shows the capability of NA-ACO in multiobjective optimization of waste load allocation problem. According to the discrete pattern of decision variables in the ACO algorithm, it can be easily map to practical waste load allocation problemsاین مقاله قابلیت الگوریتم چند جامعهای مورچهها را در حل مسائل بهینهسازی چند هدفه تخصیص بار آلودگی مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق از سه مدل مختلف برای به دست آوردن جوابهای غالب<sup>1</sup> استفاده شده است. دو مدل به صورت دو هدفه بوده و مدل سوم بصورت سه هدفه تعریف شده است. در مدل اول حداقلسازی هزینه و مقدار تخطی از میزان اکسیژن محلول مجاز در طول مسیر رودخانه و در مدل دوم حداقلسازی هزینه و مقدار شاخص بیعدالتی<sup>2</sup> به عنوان اهداف طرح تعریف شدهاند. در مدل سوم در قالب حداقلسازی هزینه، شاخص بیعدالتی و تخطی از میزان اکسیژن محلول مجاز به عنوان اهداف مربوطه بررسی شدهاست. خروجی تمامی مدلها منجر به ایجاد منحنی مصالحه شده است، که بر اساس آنها تصمیمگیرنده قابلیت انتخاب جوابهای بهینه مختلف را خواهد داشت. مدلهای تعریف شده بر روی رودخانه ویلمیت<sup>3</sup> در ایالات متحده پیاده شدهاند. نتایج بدست آمده در قالب منحنیهای مصالحه مورد بحث قرار گرفته است. تحقیق حاضر توانایی الگوریتم چند جامعهای مورچهها را در مسائل تخصیص بار آلودگی نشان میدهد. با توجه به دلخواه بودن مقادیر گسستهسازی<sup>4</sup> در ابتدای طرح، میتوان مقادیری از تصفیه را که عملی بوده و قابلیت اجرایی دارند، در نظر گرفت. این خاصیت الگوریتم کلونی مورچهها باعث شده است که خروجی مدلها در راستای فضای اجرایی تحت کنترل باشد.https://www.iwrr.ir/article_15794_fd1f3d456590bd1478e83bfc3b29d4d8.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823A Model for Reservoir Operation Based on the Game Theoryمدل مدیریت مخازن آبی با استفاده از تئوری بازی142615797FAمهران همایونفردانشجوی کارشناسی ارشد/ بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایرانآرمان گنجیاستادیار/ بخش مناطق بیابانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایرانداور خلیلیدانشیار/ بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایرانعلی اکبر موسویدانشیار/ بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایرانJournal Article20090302Increasing water demands have formed challenges and conflicts over the limited water resources. The existing optimization models have limitations in resolving such conflict problems. In recent years a few discrete stochastic dynamic models have attempted to solve cases of water use (conflicts) so that more efficient water distribution management can be achieved. These models have to some extent addressed the conflict issues of water resources. However, they still do not cover certain constraints, and also require complicated procedures and massive computational efforts. The discrete nature of these models seems to be the limiting factor. In order to resolve these shortcomings, in this research a continuous dynamic deterministic game model is proposed to manage water supply and consumption under challenging conditions. Continuous value functions (long term), utility functions (short terms), and equation of motion are defined in the proposed model. The mathematical equations are formed in a way to decrease the computational time. For this purpose the Ricatti equations are used to solve the proposed continuous stochastic game model. The proposed model is applied to the Zayandeh-rud river basin in central Iran. The results are quite favorable compared to the Dynamic Programming (DP) model outcomes.افزایش تقاضای استفاده از آب باعث افزایش رقابت بر سر منابع محدود آب گردیده است. مدلهای بهینهسازی موجود نیز قادر به ارائه راه حلی برای این مسائل نیستند. در سالهای اخیر به منظور اعمال یک مدیریت کارآتر که رقابت در مصرف را در نظر بگیرد، تعداد محدودی مدلهای بازی پویای تصادفی گسسته ارائه گردیدهاند. این مدلها عمدتاً مدیریت توزیع آب منطقی و کارا را ارائه میدهند، اما عملیات محاسباتی پیچیده و حجیمی دارند. از جمله خصوصیاتی که باعث بروز چنین مشکلاتی شده است، ماهیت گسسته این مدلها میباشد. در این تحقیق، مسئله مدیریت و تقسیم آب در قالب یک مدل بازی پویای قطعی پیوسته برای مدیریت مصرف آب در شرایط وجود اختلاف ارائه میشود. توابع سود آنی، بلند مدت و همچنین معادله انتقال حالت در مدل پیشنهادی به صورت پیوسته و با استفاده از توابع ریاضی بیان میشود که این موارد باعث کاهش در حجم محاسبات میگردد. همچنین برای حل مدل بازی پویای پیوسته پیشنهادی، از معادلات ریکاتی استفاده میشود. مدل پیوسته مذکور، در حوزه پایین دست سد زایندهرود مورد استفاده قرار گرفته است که به نتایج مناسبی در مقایسه با نتایج مدل بهینهسازی پویا دست یافته است.
https://www.iwrr.ir/article_15797_af0788a01e9160ef713865db193878d3.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Applying Fourier and Wavelet Transforms to Extract Instantaneous Unit Hydrographاستفاده از تبدیلات فوریه و موجک برای استخراج هیدروگراف واحد لحظهای273515803FAعلی قیامی باجگیرانیدانشجوی دکترای عمران/ آب و هیدرولیک، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانمحمدباقر شریفیاستادیار/ گروه عمران دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانمحمود فغفور مغربیدانشیار /گروه عمران دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانعلی اکبر عارفی جمالاستادیار /گروه ریاضی، دانشگاه تربیت معلم سبزوار، سبزوار، ایرانJournal Article20090204This paper applies the discrete wavelet transform to decompose the instantaneous unit hydrograph (IUH) into low and high frequency bands. The fast Fourier transform exploits to extract IUH from observed rainfall – runoff data. It is estimated the oscillations of IUH by wavelet coefficients and coefficients that are close to zero are set to zero. The obtained result is a hydrograph with the information of low frequency that approximates the real IUH. Calibration criteria between observed and calculated hydrographs are used to select the best filter length in wavelet. In this research, it is demonstrated that wavelets introduced by Daubechies (1992) with filter length 6 is the best alternative in this study. The results have shown that the methodology is acceptable for the system identification of rainfall – runoff for small catchmentsدر این مقاله از تبدیل موجک گسسته برای تجزیه هیدروگراف واحد لحظهای (IUH) به باندهای فرکانس بالا و پایین استفاده شده است. IUH از روش تبدیل فوریه سریع با استفاده از دادههای بارش ـ رواناب مشاهده شده استخراج میگردد. نوسانات موجود در IUH توسط ضرائب موجک تخمین زده شده و ضرایبی که نزدیک به صفر هستند، برابر صفر در نظر گرفته میشوند. نتیجه حاصل هیدروگرافی است که تقریبی از هیدروگراف واحد لحظهای واقعی و حاوی اطلاعات فرکانس پایین است. معیارهای واسنجی بین هیدروگرافهای مشاهده و محاسبه شده برای انتخاب بهترین طول فیلتر موجک به کار گرفته میشود. در این تحقیق نشان داده شده است که موجکهای ارائه شده توسط Daubechies (1992) با طول فیلتر 6 بهترین گزینه در شرایط مورد مطالعه است. نتایج نشان میدهند که روش ارائه شده در تشخیص ارتباط بارش – رواناب حوضههای آبریز کوچک قابل قبول است.https://www.iwrr.ir/article_15803_74451083402ccf2c2935446ce11da620.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Assessment of Household Water Saving Due to Using Water-Efficient Fixtures and Faucetsبررسی میدانی تأثیر نصب تجهیزات و شیرآلات کم مصرف در کاهش مصرف آب خانگی364515804FAاحمد ملکی نسبکارشناس ارشد /مهندسی عمران- آب، شرکت مهندسین مشاور ریآبمسعود تابشدانشیار /و عضو قطب علمی مهندسی و مدیریت زیرساختها، دانشکده مهندسی عمران، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران0000-0002-8982-8941مهدی قالیباف سرشوریکارشناس ارشد /مهندسی عمران- محیط زیست، شرکت مهندسین مشاور ریآبJournal Article20080705Water resources management bodies are under increasing pressure to meet potable water demands. Population growth and socio-economic development have led to the increase in urban water consumption and costly development and improvement of the water-wastewater systems. Therefore, there is a need to integrate the water resources supply and demand management measures. The main part of the urban water demand is residential consumption. One of the most effective residential water conservation measures can be the use of water-efficient fixtures and faucets. In this study, decrease in water consumption is evaluated due to the use of single handle faucets and water-saving fixtures including low-flow showerheads and aerators in sample households in the city of Shandiz, Iran. An appropriate sample size of 23 households was selected using a two-stage sampling technique. To gauge the end-uses of residential water such as toilets, showers, and lavatories, separated measuring devices were installed for each receiving part. For the base condition the daily end-uses of selected households were recorded for 9 days with their traditional faucets. Water-efficient fixtures and faucets were then installed and water consumption was measured for another 9-day period. Results indicated that installing water-efficient faucets, aerators, and showerheads can reduce total consumption of water in the Shandiz residential sector by about 26 percent arising from a 27 to 34 percent reduction in different end-uses. The cost-effectiveness of a retrofit project for households in Shandiz City is also evaluated in this study. The results indicated that the benefit to cost ratio for the project is greater than 2.منابع تأمین آب با فشار فزایندهای برای پاسخ به نیازهای رو به رشد شهرها مواجه هستند. رشد جمعیت و توسعه اقتصادی- اجتماعی موجب افزایش مصرف آب و تحمیل هزینههای هنگفت برای توسعه تأسیسات آب و فاضلاب شده است. در این شرایط، مدیریت منابع آب به شدت نیازمند نگاهی جامع میباشد که برنامههای مدیریت تأمین را در کنار مدیریت تقاضا راهبری نماید. مصرف آب خانگی بخش اصلی مصرف آب شهری را به خود اختصاص میدهد. از اقدامات معمول و مؤثر در کاهش مصرف آب خانگی، استفاده از شیرآلات و تجهیزاتی میباشد که بدین منظور طراحی شدهاند. در این مقاله، استفاده از شیرهای بهداشتی اهرمی و تجهیزات کاهنده مصرف شامل: درفشان و دوشهای کم مصرف در سطح شهر شاندیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور پس از تعیین حجم نمونه مناسب، 23 مشترک از میان مشترکین خانگی شهر شاندیز با استفاده از نمونهگیری دو مرحلهای انتخاب گردیدند. جهت اندازهگیری دقیق مصرف آب در قسمتهای مختلف، کنتورهای مجزا برای کلیه مصارف انتهایی مشترکین منتخب نصب گردید. مصرف آب مشترکین به تفکیک مصارف انتهایی، به صورت روزانه و در یک دوره زمانی 9 روزه اندازه گیری شد. سپس شیرها و تجهیزات کممصرف در منازل مشترکین نصب و مصارف انتهایی برای یک دوره زمانی 9 روزه دیگر اندازهگیری شدند. نتایج تحلیلها نشان میدهند که جایگزینی شیرآلات جدید موجب کاهش 27 تا 34 درصدی در مصارف انتهایی مربوطه و بهطور متوسط موجب کاهش کل مصرف آب خانگی به میزان 26 درصد در شهر شاندیز میشود. در این مقاله همچنین طرح نصب تجهیزات کم مصرف در منازل مشترکین خانگی شهر شاندیز مورد ارزیابی مالی- اقتصادی قرار گرفته است. بررسیها نشان میدهند که نسبت درآمد به هزینه اجرای این طرح در شهر شاندیز بیش از 2 برابر میباشد.https://www.iwrr.ir/article_15804_b5ce02e27411753568731d7920c8d926.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Application of Analytical Network Process (ANP) for Prioritize Shrimp Culture Sitesکاربرد فرایند تحلیل شبکه ای ( ANP) در اولویت بندی ساختگاه های پرورش میگو465615816FAجمال محمد ولی سامانیدانشیار / گروه سازههای آبی دانشگاه تربیت مدرس، تهران0000-0002-2547-0821مجید دلاورکاندیدای دکتری / سازههای آبی دانشگاه تربیت مدرس، تهرانJournal Article20080921The aim of this paper is to present an evolution method to prioritize and select appropriate shrimp culture sites in south coasts of Iran based on their vulnerability to flood damage. The Analytic Network Process (ANP) was applied to this problem. Analytic Network Process (ANP), is a mathematical extension of the AHP theory based on the super matrix approach. This method is a flexible analytical approach that enables decision makers to find the best possible solutions to complex problems by breaking down a problem into a systematic network of the various levels and attributes. One of the major advantages of this method is that it considers the interrelations between different levels of decision as well as the interconnection of the decisions in one level. Accordingly in this study the vulnerability of the sites to flood damage is analyzed based on the different flood attributes along with the relative significance of those factors. This is being override in conventional decision making methods such as AHP. In this study the alternatives are prioritized based on a feed-back interrelated decision structure.مطالعه حاضر تلاشی در جهت بررسی شدت آسیبپذیری از سیل در ساختگاههای پیشنهادی برای احداث شبکههای پروش میگو در سواحل جنوبی کشور و اولویتبندی آنها از این حیث میباشد. در این راستا از روش فرایند تحلیل شبکهای (ANP) بهره جسته شد. ANP به منظور اصلاح روش AHP و بر اساس تکنیک سوپر ماتریسها ارایه گردیده است. این روش قادر است برای مسایل پیچیده با ساختار غیر ردهای به کار رود و از مزایای عمده آن امکان در نظر گرفتن ارتباط متقابل سطوح مختلف تصمیم نسبت به هم و همچنین ارتباط داخلی معیارهای تصمیم در یک سطح میباشد. بنابراین در این مطالعه علاوه بر بررسی تأثیرپذیری سایتها از عوامل دخیل در سیلگیری، تغییرات و اهمیت نسبی عوامل ذکر شده بر اساس سایتها نیز به طور جداگانه مد نظر قرار میگیرد. که عملاً در روشهای مرسوم تصمیمگیری، از جمله AHP نادیده گرفته میشود و بر این اساس اولویتبندی گزینهها صورت میگیرد.https://www.iwrr.ir/article_15816_dfbdabc8a188a8505487c7c6a8e6b800.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Relationship between Frequency of Transverse Waves and Characteristics of Flow and Obstacles in Open Channelsرابطه فرکانس امواج عمود بر جریان در مجاری روباز با مشخصات جریان و موانع576515826FAرضا عزیزیدانشجوی دکتری /سازههای آبی، دانشگاه شهید چمران اهوازمهدی قمیشیاستاد /گروه سازههای آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهوازJournal Article20081207When the fluid flow passes through a cluster of rigid vertical cylinders, the overlap of shear layers and vortex resulted from the separation of the streamlines around each rod leads in the surface waves. These waves are categorized in three groups of standing oscillatory, transverse waves, and linear waves. The present study focused on this phenomenon based on laboratory tests in a rectangular flume. Wooden rods 0.35 meter in height and 0.025 meter in diameter are placed in the flow path screwed on the bottom of the laboratory flume. By changing the hydraulic conditions of the flow, four types of surface waves are observed across the laboratory flume. In the condition of wave resonance, there is a direct relationship between the wavelength and the width of laboratory flume. The current study compares the frequency of the waves for the in-line and staggered arrangements of rods. Moreover by using dimensional analysis and SPSS software, two equations are proposed for determination of frequency of free surface transverse wave generated by vortex shedding in open channels.بر اثر جریان سیالات پیرامون مجموعهای از موانع استوانهای که در مسیر جریان قرار گرفتهاند و در نتیجه هم پوشانی لایههای برشی و ورتکس ناشی از جدایی خطوط جریان، امواج عمود بر جریان تشکیل میشود. امواج عمود بر جریان از نوع امواج نوسانی ایستا، عرضی و خطی هستند. در این تحقیق پدیده امواج عمود بر جریان در یک فلوم آزمایشگاهی بررسی شده است. موانع مسیر جریان، استوانههای چوبی به قطر 025/0 متر و ارتفاع 35/0 متر هستند که در کف فلوم آزمایشگاهی نصب شدهاند. با تغییر دادن شرایط هیدرولیکی جریان، چهار نوع موج با خصوصیات متفاوت در فلوم آزمایشگاهی تشکیل میشود. در حالت تشدیدِ امواج، رابطه مستقیمی بین طول موج امواج و عرض فلوم آزمایشگاهی وجود دارد. در این تحقیق فرکانس امواج عمود بر جریان در آرایشهای ردیفی و زیگزاگی موانع مقایسه شده است. همچنین با استفاده از آنالیز ابعادی و تجزیه و تحلیل آماری (نرم افزار SPSS)، دو رابطه برای تعیین فرکانسِ امواج حاصل از پدیده ارتعاش ناشی از ورتکس در مجاری روباز ارائه شده است. https://www.iwrr.ir/article_15826_6ef295dc3a67f643098b2891fc211b38.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Synoptic Analysis of Flood Generating Systems in the Southern Part of Iranبررسی سینوپتیکی سیستمهای سیل زا در جنوب ایران667315827FAاکرم پرنده خوزانیکارشناس ارشد/ اقلیم شناسی اداره کل هواشناسی استان اصفهانحسن لشکریدانشیار /دانشکده علوم زمین گروه جغرافیای دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20080110Flood is one of the most destructive natural disasters that have historically done considerable harm to humans. Unfortunately nowadays despite great technological improvements, there is still no acceptable prevention method for this natural phenomenon. This is mainly due to lack of knowledge or the limited facility in this field. The main aim of this article is to recognize the patterns of synoptic systems leading to the torrential rainfall in the south of Iran in order to predict the showers that lead to floods. These patterns also helps the better use of the torrential rainfall. Twenty major flood events were selected according to the high discharge, the daily rainfalls, and the related damages. The synoptic maps were investigated and were classified into four different groups regarding their arrangement, patterns, extensions, and the movement directions. With synoptic analysis of severe storms that lead to heavy rains and torrential rainfall, we could realize that these storms are mainly caused (influenced) by strengthening the center of Sudan heat low and Red Sea convergence zone. We also showed that sometimes these storms are caused by simultaneous merging of the Sudan heat low system and the Mediterranean frontal system changing into a dynamic or thermodynamic system.پدیده سیل یکی از مخربترین بلایای طبیعی است که بشر در طول تاریخ خسارات زیادی را از این پدیده متحمل شده و میشود. متأسفانه امروزه بشر با توجه به دستیابی پیشرفتهای تکنولوژیکی و الکترونیکی در سطوح مختلف علمی، به علت عدم آگاهی و یا محدود بودن امکانات، هنوز نتوانسته در مقابله با این پدیده طبیعی و عوارض ناشی از آن پیشگیری قابل قبولی ارائه نماید. در این راستا هدف این مقاله شناخت الگو یا الگوهای سینوپتیکی منجر به بارشهای سیلزا جهت بهره برداری بهینه از سیلابهای منطقه و کمک مؤثر به پیشبینی وقوع رگبارهای منجر به سیل میباشد. جهت دستیابی به این منظور، 20 سیل شدید (از لحاظ بالا بودن دبی، بارشهای روزانه و خسارات وارده) انتخاب و نقشههای سینوپتیکی آنها بررسی و نهایتاً با توجه به آرایش و نحوة گسترش و حرکت این سیستمها نسبت به هم در قالب 4 الگو تقسیمبندی و نامگذاری شدند. با بررسی سینوپتیکی طوفانهای شدید که وقوع بارشهای سنگین و سیلآسا را در منطقه مورد نظر باعث شدهاند، میتوان نتیجه گرفت که این طوفانها نتیجة تقویت و تشدید مرکز کمفشار سودان و منطقة همگرایی دریای سرخ<sup>1</sup>، در مواردی هم ادغام مرکز کمفشار سودان با مرکز کمفشار مدیترانهای و تبدیل آنها به یک سیستم دینامیکی یا ترمودینامیکی است. https://www.iwrr.ir/article_15827_492611560eec179e2326517241bbf683.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Evaluating the Water and Wastewater Enterprises in Provincial Water Sector Using Mathematical Programming Modelارزیابی کارایی شرکتهای آب و فاضلاب شهری در بخش آب در استانهای کشور با استفاده از مدل برنامهریزی ریاضی748215828FAجواد رضائیکارشناس ارشد / اقتصاد، عضو هئیت علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانیحسن عیدمحمدزادهکارشناسی ارشد / اقتصاد، عضو هیئت علمی موسسه غیرانتفاعی علامه محدث نوریمرجان فقیه نصیریدکترای/ اقتصاد، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نورعلیرضا گرشاسبیکارشناس ارشد/ اقتصاد، پژوهشگر معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادیJournal Article20080227According to definitions in economical literature, efficiency means maximum output with a definite amount of input or minimum input with a definite amount of output. In general, there are two main approches for measuring efficiency; Parametric method and Non-parametric method. In this paper, the performance efficiency of the Iranian Provincial Water and Wastewater Enterprises is evaluated using the Nonparametric method which is based on mathematical programming methods. The main advantage of data envelopment analysis in comparison with other methods is to evaluate the efficiency of units that have several input and output. In this paper, according to output and input data for the Iranian year of 1385, the efficiency of Enterprises in different provinces were evaluated considering the constant return to scale and the variable return to scale. The results showed that, subject to the constant return to scale, the nine provinces of Hamedan, Markazi, Southern Khorasan, Sistan and Balochestan, Mazandaran, Zanjan, Kohgiloyeh and Boyerahmad, Qazvin, and Tehran have the highest efficiencies with the average of 79 percent. For the second assumption, Kerman, Fras, Semnan, and Ilam are the efficient provinces with the average efficiency of 86 percent. Finally, the operation of Hamedan Water and Wastewater Enterprise is considered as a pattern that other inefficient enterprises should follow. بنا به تعریف کارایی در ادبیات اقتصادی، حداکثر ستانده با میزان معینی از نهاده یا حداقل نهاده با میزان معینی از ستانده میباشد. امروزه به منظور اندازهگیری کارایی از دو روش استفاده میشود که عبارتند از: 1- روش پارامتری 2- روش ناپارامتری. در این مقاله با توجه به روش ناپارامتری که بر پایه روشهای برنامهریزی ریاضی استوار میباشد، به ارزیابی کارایی شرکتهای آب و فاضلاب شهری در بخش آب در استانهای کشور پرداخته شده است. شایان ذکر است که مزیت عمده روش تحلیل پوششی دادهها نسبت به سایر روشهای موجود برای اندازهگیری کارایی، این است که میتوان به وسیله آن کارایی واحدهایی را که دارای چند ورودی و چند خروجی (غیر قابل تبدیل به هم) میباشند، ارزیابی نمود. در مقاله حاضر، با توجه به ورودیها و خروجیها طی سال 1385، به ارزیابی کارایی شرکتهای آب و فاضلاب شهری در بخش آب در استانهای کشور با استفاده از مدل برنامهریزی ریاضی با دو فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداخته شده است. نتایج نشان میدهند که با فرض اول؛ شرکتهای همدان، مرکزی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، مازندران، زنجان، کهگیلویه و بویر احمد، قزوین و تهران از بیشترین کارایی برخوردار بوده و متوسط کارایی تحت این فرض 79 درصد میباشد. با در نظر داشتن فرض دوم؛ شرکتهای کرمان، فارس، سمنان و ایلام نیز به جمع شرکتهای کارا میپیوندند که متوسط کارایی تحت این فرض86 درصد میباشد. در نهایت با توجه به الگو بودن شرکت آب و فاضلاب استان همدان بر اساس یافتههای این تحقیق میتوان گفت که شرکتهای ناکارا به منظور افزایش کارایی میبایست شرکت آب و فاضلاب استان همدان را الگوی خود قرار دهند. https://www.iwrr.ir/article_15828_bbd6e079fa7981396fecc3870391f09c.pdfانجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23476220100823Experimental Study of Vortex Flow Phenomena in Orifice Spillways (Case study: Karun III Dam)مطالعه آزمایشگاهی پدیده جریان گردابی در سرریزهای روزنهای (مطالعه موردی: مدل سد کارون 3)838515829FAسعیدرضا خداشناساستادیار / گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهدحامد سرکردهکارشناس ارشد/ گروه سازههای هیدرولیکی موسسه تحقیقات آب وزات نیرومرتضی ماروسیکارشناسی ارشد / سازههای آبی دانشگاه چمران اهوازخداداد صفویکارشناس ارشد/ گروه سازههای هیدرولیکی موسسه تحقیقات آب وزات نیروJournal Article20080914Formation of Vortices is one of the serious problems in dam operation. In the present work, to study the vortex and its effects on orifice spillways of Karun III dam in southwestern Iran, partial (with only one orifice) physical models were constructed. Regarding to the special conditions in orifice spillways (changing discharge by changing the reservoir elevation) this study showed that when a decrease in reservoir elevation occurs, first strong vortices take place and after reaching a maximum value the strength of these vortices decreases. This research also showed that, by increase in vortex strength, the discharge coefficient may reduce down to 10 percent. Measuring the critical submerged depth showed that among theoretical methods, Gordon and Knauss have better results.تشکیل گرداب یکی از مشکلات جدی در بهره برداری از سدها میباشد. در این پژوهش به منظور مطالعه گرداب و اثرات آن در سرریزهای روزنهای سد کارون 3، مدل فیزیکی تک روزنه سد مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایشها نشان دادند که در سرریزهای روزنهای با توجه به شرایط ویژه آنها که تغییرات سطح آب مخزن با تغییرات دبی همراه است، با کاهش سطح آب مخزن در ابتدا قدرت گردابها افزایش و پس از رسیدن به مقدار حداکثر مجدداً کاهش مییابد. این تحقیق همچنین نشان داد که با افزایش قدرت گرداب، ضریب تخلیه ممکن است تا 10% کاهش یابد. مقایسه عمق استغراق بحرانی اندازه گیری شده با روشهای مختلف نشان داد، روشهای گوردن و نوس نتایج بهتری میدهند.https://www.iwrr.ir/article_15829_6e1e415e13a879e0e8c433682eb592f2.pdf