TY - JOUR ID - 15555 TI - آنالیز عدم قطعیت برآورد حجم رسوب مخازن (مطالعه موردی سد شهرچای) JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - واعظ تهرانی, مهسا AU - محمد ولی سامانی, جمال AU - منتصری, مجید AD - دانشجوی دوره دکترا /سازه‌های آبی، گروه مهندسی آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران AD - دانشیار /گروه مهندسی آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران AD - استادیار / گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران Y1 - 2007 PY - 2007 VL - 3 IS - 2 SP - 1 EP - 11 KW - رسوب مخزن KW - روش هار KW - تحلیل عدم قطعیت DO - N2 - پیش بینی مقدار رسوبات ورودی به مخازن سدها و نحوه توزیع و تجمع آن دارای اهمیت و پیچیدگی بالایی در طرح و بهره‌برداری مناسب چنین سازه‌های آبی است. روشهای ریاضی و تحلیلی متعدد و پیچیده‌ای برای شناخت فرآیند رسوب و برآورد رسوبات ورودی و نحوه رسوبگذاری آن در مخازن سدها ارائه گردیده است.  تحلیل رسوب در مخازن سدها بر اساس چنین روش‌هایی همواره توام با خطای نسبی بوده که این برآورد خطای نسبی به عنوان  Uncertainty (عدم قطعیت) در علوم مهندسی شناخته می‌شود. وجود عدم قطعیت در بر آورد پارامترهای طراحی سازه‌های آبی، یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت مورد انتظار چنین سیستم‌هایی بوده و به کمیت درآوردن منابع عدم قطعیت می‌تواند یک گام اولیه و اصلی در تجزیه و تحلیل قابلیت اطمینان در عملکرد یک سازه آبی باشد. در طرح سیستم مخازن ذخیره (سدها)، تحلیل رسوب ورودی به مخزن جهت برآورد حجم مرده سد و نحوه ته نشینی رسوبات در سد از معیار‌های اساسی طراحی به شمار رفته و منابع خطا یا عدم قطعیت در چنین تحلیلی می‌تواند ناشی از عدم امکان پیش بینی قطعی جریان ورودی، میزان رسوب، نوع رسوب و .... به مخزن باشد. در این تحقیق از روش‌هار (Harr)  جهت تعیین میزان عدم قطعیت رسوبات متراکم شده مخزن در طول زمان (15، 30 و 45 سال بعد از بهره برداری) در کل دوره آماری و دوره آماری خشک و تر استفاده شده است،  به علاوه آنالیز حساسیت برای تعیین اهمیت فاکتور‌های مختلف عدم قطعیت رسوبات مخزن انجام گرفته است. در این مطالعه سیستم مخزن ذخیره شهرچای در منطقه آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفته و عدم قطعیت رسوبات تراکمی مخزن و تأثیر هر فاکتور عدم قطعیت روی رسوبات تجمعی مخزن در دو دوره آماری ذکر شده به دست آمده است. نتایج نشان می‌دهد دبی سالیانه جریان و بار رسوب از مهمترین فاکتور‌های تعیین کننده عدم قطعیت حجم رسوبات سالانه مخزن و درصد رسوبات و راندمان تله اندازی دارای اهمیت کمتری می‌ باشند. همچنین در این روش عدم قطعیت رسوبات تراکمی مخزن در کل دوره آماری 384/0 و در دوره آماری خشک و تر 244/0 به دست آمده است. UR - https://www.iwrr.ir/article_15555.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_15555_306d1ec6cab90b18fb5e6f2ca9f4b7a1.pdf ER -