TY - JOUR ID - 15360 TI - ارزیابی منابع و مصارف آب در حوزه آبریز زاینده رود JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - سالمی, حمیدرضا AU - حیدری, نادر AD - مربی /پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان AD - استادیار /پژوهشی بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی،کرج Y1 - 2006 PY - 2006 VL - 2 IS - 1 SP - 72 EP - 76 KW - تامین آب KW - تقاضای آب KW - بیلان آب KW - کمبود آب KW - تنش آب DO - N2 - حوزه آبریز زاینده‌رود در منطقه مرکزی ایران یکی از حوزه‌های آبریز تحت تنش آب می‌باشد. توسعه منابع آب حوزه به طور عمده از طریق احداث سد مخزنی چادگان و سه تو نل انحراف آب بین حوزه‌ای در فازهای مختلف و در 50 سال اخیر صورت پذیرفته است. این سه تونل در مجموع 867 میلیون متر مکعب (بیش از آورد طبیعی رود‌خانه زاینده‌رود یعنی 800 میلیون مترمکعب) آورد آبی دارد. به محض توسعه منابع آب جدید و به دلیل عدم مدیریت جامع و مناسب آب در حوزه، مصارف آب از طریق احداث شبکه‏های آبیاری جدید، افزایش ناگهانی یافته (بیش از1500 میلیون متر مکعب در سال)به نحوی که از میزان تامین آن تجاوز نمود. این افزایش در مصرف آب سبب گردیده تا حوزه تحت تنش آبی مداوم قرار گرفته، آب کمی وارد خروجی حوزه یعنی باتلاق گاو‌خونی شود تا حدی که در سال‌های اخیر این منطقه زیست محیطی کاملا خشک شده و خسارات زیست محیطی زیادی به منطقه و کشور وارد گردیـده است. بررسـی سناریو‌های مختلف بیلان آب نشان‌دهنده آن است که مادام که مصرف آب در بخش‌های کشاورزی، شرب، و صنعت با روند فعلی رشد نماید تا سال 1400 منابع آب حوزه قادر به تامین تقاضا برای آب نمی‌باشد. نتیجه آن است که هر گاه که تقاضا از تامین آب تجاوز نموده و حتی 10 درصد کاهش در منابع آب حوزه داشته باشیم حوزه دچار تنش آبی خواهد گردید. مصارف آب در حوزه گاهاً از تامین آن فراتر می‌رود که نشان‌دهنده استفاده بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است. تمامی موارد ذکر شده نشان‌دهنده آن است که نیاز به یک مدیریت جامع و مبتنی بر حوزه آبریز و همچنین برنامه‌ریزی‌های درازمدت تخصیص منابع آب به منظور مقابله با بحران آب می‌باشد.  UR - https://www.iwrr.ir/article_15360.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_15360_b035811dc92f391fa4079a2f136bf74d.pdf ER -