TY - JOUR ID - 120544 TI - اقلیم شناسی بارش ناحیه خزری. JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - عساکره, حسین AU - ورناصری قندعلی, نسرین AD - استاد اقلیم شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان AD - دانشجوی دکتری تغییرات آب و هوایی/دانشگاه زنجان، زنجان، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 16 IS - 3 SP - 344 EP - 364 KW - اقلیم شناسی بارش KW - سیستم های بزرگ مقیاس KW - عوامل محلی KW - افت و خیز KW - ناحیه خزری DO - N2 -  در این پژوهش تلاش شد تا جنبه­های پنهان بارش در ناحیه خزری مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. بدین منظور از داده­های روزانه 385 ایستگاه ‌همدید، اقلیم‌شناسی و باران­سنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های باران­سنجی وزارت نیرو طی بازة زمانی 2016-1966 (51 سال) استفاده شد. نقشه‌های بارش روزانه با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر ایجاد ­شد. برای هر پیکسل ایجاد شده در نقشه افت و خیز سینوسی بارش 12 ماه سال براساس روش همسازها بررسی گردید. بارش‌های 1، 2، 3، 4/2، 4، 5 و 6 تناوبی در هر سال استخراج گردید. به منظور شناسایی الگوهای مکانی بارش براساس سهم تناوب­های مختلف و نیز پهنه­بندی آن از شگرد تحلیل خوشه­ای براساس فاصلة اقلیدسی و روش ادغام "وارد" استفاده شد. نتایج نشان داد که، در نواحی­ای که بارش­های یک تناوبی وجود داشته، سیستم­های بزرگ مقیاس و در نواحی با بارش­های دو تناوبی، سیستم­های بزرگ مقیاس و عوامل محلی و در نواحی با بارش­های سه، چهار، پنج و شش تناوبی، عوامل محلی هم­چون رشته­کوه­های البرز، دریای خزر و جلگه­ای بودن ناحیه منجر به نزولات جوّی شده­ است. بیش­ترین سهم بارش­های حاصل از سامانه­های بزرگ مقیاس در جنوب­غربی دریای خزر و شرق ناحیه و بیش­ترین سهم بارش­های محلی در ارتفاعات البرز مشاهده شد. این خود بیانگر این است که، در بخش­های ساحلی و جنوب­غرب دریای خزر و شرق ناحیه، بارش متمرکز و در ارتفاعات البرز نامتمرکزتر بوده است. نتایج حاصل از تحلیل خوشه­ای نشان داد که، در ناحیه خزری سه طبقه پراش بارش متمایز را می­توان شناسایی نمود. پراکندگی جغرافیایی این طبقات نشانگر این بود که تفاوت این طبقات متأثر از عرض جغرافیایی و فاصله از دریای خزر است. UR - https://www.iwrr.ir/article_120544.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_120544_2b596eb81fdcbf07f423764b877358a5.pdf ER -