TY - JOUR ID - 102029 TI - مدلسازی اقدامات مدیریتی در کنترل افت سطح تراز آب زیرزمینی (دشت هشتگرد، استان البرز) JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - شهبازی, افسانه AU - صفری, فرشید AU - کتابچی, حامد AD - دانشیار/ گروه فناوری‌های محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد/ آلاینده های محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. AD - استادیار/ گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 16 IS - 1 SP - 116 EP - 134 KW - اقدامات مدیریتی KW - دشت هشتگرد KW - شبیه‌سازی عددی KW - طرح احیاء و تعادل‌بخشی DO - N2 - افزایش استحصال از آب‌های زیرزمینی در چند دهه اخیر موجب شده است، سطح تراز آب زیرزمینی استان البرز و بخصوص دشت هشتگرد دچار افت شدیدی شود. از اینرو، با توجه به اهمیت این ذخایر ارزشمند، باید راهبردهای مناسبی در جهت پایداری این منابع مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا، شبیه‌سازی عددی MODFLOW این محدوده، در دو حالت ماندگار و غیرماندگار برای دوره سه ساله (1391 تا 1393)، واسنجی و برای یک دوره یک ساله (1394)، صحت‌سنجی شد. سپس اثرات اجرای طرح احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی کشور در دشت هشتگرد ارزیابی گردید و حرکت ذرات آلاینده (نیترات و سولفات) در این طرح با استفاده از MODPATH، بررسی شد. نتایج نشان دادند، در صورتی که وضع موجود ادامه یابد، ذخیره آبخوان به طور متوسط 1 میلیون مترمکعب در سال کاهش پیدا می‌کند. همچنین از میان اقدامات مدیریتی، به ترتیب دستورالعمل انسداد چاه‌های غیرمجاز و طرحی که با یک محدودیت تدریجی در استحصال از آب زیرزمینی همراه می‌باشد، موجب بهبود ذخیره آبخوان به میزان 8/8 و 8/6 میلیون مترمکعب در سال می‌گردد. نتایج حاصل از MODPATH نیز نشان دادند که در صورت اجرای طرح‌هایی نظیر سناریو 7 و 9، حرکت ذرات نیترات (با غلظت 30 تا 70 میلی‌گرم بر لیتر) در ناحیه واقع در شهر هشتگرد، محدود خواهد شد. می‌توان نتیجه گرفت، با وجود اینکه محدودیت کامل استخراج چاه‌های بهره‌برداری غیرمجاز، بهترین نتیجه ممکن را در راستای اهداف احیاء و تعادل‌بخشی آبخوان داشته است، اما ممکن است محدودیت تدریجی استخراج چاه‌های بهره‌برداری از مقبولیت و قابلیت اجرای بیشتری برخوردار باشد. UR - https://www.iwrr.ir/article_102029.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_102029_228d22aa61d6db942f37954992095583.pdf ER -