%0 Journal Article %T تغییرات مکانی شوری آب‌زیرزمینی و ارزیابی خطر نفوذ آب شور در آبخوان دشت ملکان %J تحقیقات منابع آب ایران %I انجمن علوم و مهندسی منابع آب %Z 1735-2347 %A عزیزی, فرحناز %A اصغری مقدم, اصغر %A ناظمی, امیرحسین %D 2019 %\ 05/22/2019 %V 15 %N 1 %P 32-44 %! تغییرات مکانی شوری آب‌زیرزمینی و ارزیابی خطر نفوذ آب شور در آبخوان دشت ملکان %K آب زیرزمینی %K شوری %K تغییرات مکانی %R %X حفاظت کیفی منابع آب‌های زیرزمینی به عنوان یکی از با ارزش‌ترین منابع ملی امری حیاتی می‌باشد. یکی از راه‌های مناسب برای جلوگیری از آلودگی آب های زیرزمینی، بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب های زیرزمینی و شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان است. تغییرات مکانی شوری آب زیرزمینی دشت ملکان، با معرفی شاخص کیفی نفوذ آب شور (GWQISI)، با تلفیق 5 معیار TDS وCl−/sum Anion و Cl−/(HCO3− + CO32-) و Na+/(Na+ + Cl−) وCa2+/(HCO3− + SO42-) ، بررسی شده‌است. همچنین در این پژوهش آسیب‌پذیری آبخوان ساحلی دشت ملکان، با معرفی مدل تصمیم گیری جدید چند معیاره (IDLRT) مورد ارزیابی قرار گرفته است. مدل IDLRT نیز بر اساس 5 پارامتر، میزان بزرگی و گستردگی آب شور نفوذ کرده (I)، فاصله از ساحل(D)، ارتفاع سطح آب‌های زیرزمینی بالاتر از میانگین سطح دریا (L)، تغذیه (R) و ضخامت آبخوان (T) حاصل شده‌است. نتایج تحلیل حساسیت مدل به دو روش تک پارامتری و حذف پارامتر، نشان می‌دهد، پارامتر میزان تغذیه بیشترین تأثیر را بر شاخص آسیب پذیری دارد. براساس نتایج حاصل از مدل IDLRT، در حدود 15/22، 45/49 و 4/28 درصد از آبخوان به ترتیب دارای آسیب‌پذیری بسیار کم، کم و متوسط می‌باشد. نقشه پهنه بندی شوری دشت بر اساس شاخص GWQISI گویای این است که حدود 75/1، 25/4 و 4/62 کیلومتر مربع از سفره آب زیرزمینی مورد مطالعه بترتیب تحت تاثیر شوری شدید، بالا و متوسط می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که در حال حاضر بخش شمالی و شمال غربی دشت تحت نفوذ آب شور قرار دارد. %U https://www.iwrr.ir/article_69096_b80bdeb3b4f7e534dcf87580e40609ff.pdf